Meme Kanseri Cerrahi Tedavisi
MEME KANSERİ CERRAHİ TEDAVİSİ
Memede kanser tespit edildikten sonra özel bir durum yoksa, tedavinin ilk basamağı cerrahidir. Kanserli dokunun ameliyatla çıkartılıp uzaklaştırılması gerekiyor.
Cerrahi yöntemin 3 şekli var;
• tüm memenin alınması (mastektomi),
• sadece kanserli kitlenin çıkartılması (lumpektomi),
• memenin bir bölümünün çıkartılması (quadranektomi).
Bu yöntemlerden hangisinin seçileceği, bazı kriterlere ve hastanın isteğine bağlı. Eğer bu kriterlere uyulursa, tüm memenin alınması ve diğer cerrahi yöntemler arasında sağlık açısından bir fark olmuyor. Yalnız memenin tümünün alınmadığı durumlarda, mutlaka ışın tedavisi (radyoterapi) yapılması gerekiyor. Memenin tümü alındığında da bazı özel durumlarda radyoterapi uygulaması gerekli oluyor. Bu kriterlere radyoterapi bölümünde detaylı olarak değineceğiz.
Memenin tümünün alınması (mastektomi)
Memenin tamamı çıkartılıyor. Bu yöntem tüm kadınların korkulu rüyası olmakla birlikte, bir çok kadın bu yöntemi tercih ediyor. Çünkü bu yolla hastalığın kökünden tedavi edileceğini düşünüyorlar. Bu psikolojik olarak hastayı rahatlatıyor.
Bazı özel durumlarda, hastanın tercihi göz önüne alınmaksızın memenin tümünün alınması gerekebilir. Memenin tümünün alınmasını gerektiren kriterleri sıralayalım.
Kanser meme başına yakınsa
Tümör, meme başına 2-3 cm kadar yakınsa meme başının da çıkartılması gerekiyor. Bu durumda kalan kısım meme başı olmadığı için estetik olarak bir anlam taşımıyor. Bu nedenle memenin tümü alınıyor.
Meme küçük tümör büyükse
Tümör çıkartıldığı zaman geride kesinlikle kanserli doku kalmamalıdır. Bu nedenle tümörün etrafından bir miktar sağlam doku da çıkartılır. Küçük memeden büyük bir parça çıkartılınca, kalan meme estetik olarak pek anlam taşımıyor ve memenin tümü alınıyor.
Kanser memede birden fazla noktadan başladıysa
Bazen kanser memede birden fazla odakta yaygın olarak başlayabiliyor. Bu durumda tüm memenin alınması gerekiyor.
Hastanın ekonomik ve sosyal durumu
Memenin tümünün alınmadığı, sadece kanserli dokunun çıkartıldığı ameliyatlarda, mutlaka radyoterapi gerekiyor. Bu hastaya ek bir ekonomik yük getiriyor, radyoterapi ülkenin sadece belirli merkezlerinde olduğu için ulaşım sorun olabiliyor ve bu sorunlar nedeniyle de memenin tümünün alınması gerekebiliyor.
Daha önce göğüs bölgesine başka bir hastalık nedeniyle ışın tedavisi uygulanmışsa
Bu durumda ikinci kez ışın tedavisi uygulanamıyor ve memenin tümünün alınması gerekiyor.
Kanser ileri aşamadaysa
İleri aşamada olan ve meme içinde yayılmış bir kanser için tüm memenin alınması gerekiyor.
Hastada radyoterapi uygulanmasını engel olacak bir başka hastalık varsa
Sistemik lupus, skleroderma veya diğer kollagen doku hastalıkları olan hastalarda radyoterapi uygulanamıyor. Memenin tümü alınmadığı zaman mutlaka radyoterapi uygulanması gerektiği için bu kişilerde memenin tümünün alınması gerekiyor.
SADECE KANSERLİ BÖLGENİN ÇIKARTILMASI (MEME KORUYUCU CERRAHİ) (LUMPEKTOMİ)
Yukarıda bahsettiğimiz sorunlar yoksa ve hastanın kendisi de memesinin tümünün alınmasını istemiyorsa, sadece kanserli bölge çıkartılabilir. Özellikle genç kadınlar memelerinin tümünün alınmasını istemiyorlar. Bu hastalarda meme koruyucu ameliyatlar yapılabilir. Fakat buradaki çelişki de, gençlerde kanserin biraz daha saldırgan davranması. Bu noktada önemli bir kararı, hekiminize danışarak birlikte vermeniz gerekiyor.
Meme koruyucu cerrahi yöntemde birkaç önemli nokta göz önüne alınmalıdır. Ameliyattan sonra geride hiç kanserli doku kalmamalıdır. Bu, patoloji raporunda “cerrahi sınırları temiz” şeklinde bildirilir. Eğer tümörün bir kenarında cerrahi sınır temiz değilse, yani memede kanserli doku kalmışsa, mutlaka tekrar ameliyat edilerek kalan kanserli dokunun çıkartılması gerekiyor.
Bu yöntemin getirdiği bir diğer sorun da, bu hastaların mutlaka ışın tedavisi görmeleri gereği. Sosyal güvenceniz yoksa ışın tedavisi pahalı bir yöntem. Ortalama beş hafta süre ile her gün tedaviye gelmek gerekiyor. Işın tedavisinin bazı yan etkileri de olabiliyor. Buna daha ileride değineceğiz.
Kanser diğer organlara sıçramışsa
Yeni meme kanseri teşhisi konan bir hastada tedaviye başlamadan önce bazı laboratuar testleri ile başka bir organa kanserin sıçrayıp sıçramadığı araştırılmalı. Eğer başka bir organa atlama söz konusuysa o zaman sadece memeyi veya kanserli dokuyu almak yeterli oluyor. Koltuk altı lenf bezlerinin alınmasına gerek olmuyor ve tedaviye ilaçla (kemoterapi) devam ediliyor.
MEMENİN BÜYÜK BİR BÖLÜMÜNÜN ALINMASI (QUADRANEKTOMİ)
Bazı hekimler, kanserli dokunun etrafında büyük bir bölümün de birlikte çıkartılmasının daha iyi olacağını savunuyorlar. Bu uygulama ile kalan memenin estetik yapısı oldukça bozuluyor. Bu nedenle beraberinde plastik cerrahi yöntemlerle kalan memenin estetik yapısı korunmaya çalışılıyor. Bu yapılmadığı takdirde, memenin tümünün alınmasından daha iyi bir estetik görünüm kazandırmak mümkün olmuyor.
Quadrenektomi sonrası da mutlaka radyoterapi uygulanması öneriliyor.
KOLTUK ALTI LENF DÜĞÜMLERİNİN ALINMASI
Kanserin başka bir organa atlamadığı anlaşılırsa, koltuk altı lenf düğümlerinin de cerrahi olarak çıkartılması gerekiyor. Burada iki amaç var;
1. Koltuk altı lenf düğümlerine kanserin sıçrayıp sıçramadığı araştırılarak hastalığın evresi hakkında bilgi ediniliyor; tedavinin daha sonraki aşamaları buna göre yönlendiriliyor.
2. Bu bölgedeki lenf düğümlerine kanser atlamışsa cerrahi olarak kanserli doku uzaklaştırılıyor.